overzicht | stuk voor stuk | cd/dvd
To hell! (2005)
Voor altviool en ensemble
<< Stuk terug
La Chocolatière (2005)
Stuk verder >>
withorwithout (2005)

Schönberg Ensemble
foto: Philip Mechanicus
Instrumentatie: vla solo, fl, ob, cl, b-cl, fag, cor, trp, trbn, pf, perc, 2 vl, vlc, cb

Duur: ± 7 minuten

Eerste uitvoering: 20 april 2005 in de Vereeniging in Nijmegen door Susanne van Els en het Schönberg Ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw

Geschreven voor: Susanne van Els en het Schönberg Ensemble

Ter gelegenheid van: het 2000-jarig bestaan van de stad Nijmegen

In opdracht van: het Fonds voor de Scheppende Toonkunst

Recensie: "To hell!, dat teruggrijpt op het verhaal van Mariken van Nieumeghen en haar duivelse liaison, begint tintelend virtuoos met scherpe accenten. De inzet van de altviool (symbool voor Moenen, de duivel) wordt voorafgegaan door een sinister klankbeeld. Heel treffend. Ook de ratelende begeleiding van de soliste door een stroom van ijzingwekkend hoge pianotonen spitst de oren."
(Maarten-Jan Dongelmans in De Gelderlander, 21 april 2005


Geluidsfragment van een live uitvoering door Susanne van Els & het Schönberg Ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw
In de beroemde Faust-legende avant la lettre, “Mariken van Nimwegen”, wordt een vroom meisje door haar oom naar de markt in Nijmegen gestuurd. Als zij echter bij het vallen van de avond bij haar tante om onderdak aanklopt krijgt zij onverwacht de deur in het gezicht gesmeten. Ontredderd gaat zij onder een struik zitten huilen. Dit is het moment dat de duivel, alias de altviool in “To hell!”, zijn kansen schoon ziet.

De duivel introduceert zich als een troostende zielsverwant, die - met een muzikale kwinkslag - doet denken aan de hoofdpersoon uit een ander beroemd, door Stravinsky getoonzet, ziel-aan-de-duivel-verkoop-verhaal: “L'histoire du soldat”. Mariken laat zich verleiden en meevoeren naar Antwerpen. Daar weet de duivel in alle kroegen & herbergen de boel op stelten te zetten. Hij daagt de ene na de andere kroegganger uit, weet ongemerkt jaloezie en tweedracht te zaaien en er zijn ook altijd wel dronkenlappen te vinden die laat op de avond in het tumult nog met messen willen gaan zwaaien.

Het verhaal van Mariken gaat verder (geen middeleeuws verhaal zonder moraal), maar voor “To hell!” is dit de eindbestemming: de altviool zegeviert in de rol van duivel, en de hel is een feestelijke slemppartij.